enerji bakanlığı, türkiye taşkömürü kurumu (ttk) karşısında elini güçlendirmek için işçileri eyleme zorlamak amacıyla 16 işçiyi işten çıkaran, ardından 13 kişinin daha çıkarılacağı "bilgisini" yayan hattat holding'e bağlı hema kandilli işletmesi'nde eylem kararı alındı.
6 ay kadar önce rödevans sözleşmesinin gözden geçirilme talebinde bulunan hema kandilli işletmesi istediği düzenlemeleri yaptıramamıştı. ardından 13 mayıs'ta yaşanan soma katliamı ve takip eden günlerde ttk elemanlarının hema kandilli işletmesi'ndeki denetim raporunu gerekçe yapan şirket 20 madenciyi işten çıkardığını açıklamıştı. (bu arada yeni listenin de hazırlandığı bilgisini yaydı ! )
16 temmuz'da ttk önünde eylem yapan hema kandilli işletmesi madencileri buradan valiliğe yürümüş, valilikte sendika yöneticileri, işçilerin seçtiği temsilciler görüşmeler yapmıştı. bu görüşmede;
İŞLETMENİN GELECEĞİ NETLEŞİNCEYE KADAR YENİ İŞTEN ÇIKARMALARIN OLMAYACAĞI, ÇIKARILAN İŞÇİLERİN İSE GERİ ALINACAĞI BELİRTİLMİŞTİ.
16 temmuzdan sonra da hema kandilli işletmesi 3 kez işten çıkarma listesi asmış, araya giren siyasiler, sendika yöneticilerinin girişimleriyle işten çıkarmalar durdurulmuştu. 1 hafta önce 16 kişiye yine çıkış verildi. bugün ise 13 kişinin daha çıkarılacağı bilgisi 'yayıldı'. bunun üzerine genel maden iş (gmis) armutçuk şube yönetimi bugün bir basın açıklaması yaptı.
hema işletmesi'nde çalışan işçilere destek veren bur grup ttk işçisinin de bulunduğu basın açıklamasında yetkililerin sorunun çözümü için adım atması istenirken; işten atılan işçilerin alınmaması ve yeni çıkarmalar olması durumunda 22.09.2014 tarihinde eyleme başlayacaklarını açıklayan armutçuk şube başkanı isa mutlu; madencilerin kendilerini kullandırmayacağını belirtti.
torba yasa sonrası madenci ücretlerine yapılan kısmi düzenleme ve çalışma saatlerinin günlük 6 saat, haftalık 6 saat olarak düzenlenmesiyle maliyetlerin arttığı gerekçesiyle işçileri ücretsiz izine çıkaran zonguldak'taki 22 maden şirketi de; işçilere eylem yaptırmıştı. böylece enerji bakanlığı ve ttk üzerinde kamuoyu baskısı ve işsizlik korkusu yaratarak istediklerini almayı düşünüyorlar. zonguldak sanayi odası başkanı salih demir talepleri sıralarken; rödevans ücretinin kaldırılmasını, verimli sahalara da ruhsat verilmesini, çıkarılan kömüre alım garantisi, işçi sgk primlerinin devletçe karşılanmasını, iş güvenliği harcamalarının yarısının vergiden düşülmesini... istemişti.
hema'nın ne istediğini tam olarak bilmiyoruz. ancak sözleşme gereği 2015 yılında 450 BİN ton kömür üretmesi gerektiğini ve 2014 yılında 200 BİN tona ancak ulaşabildiklerini biliyoruz. ayrıca 450 bin kömür çıkarsa da bu kömürün yerüsütüne naklinde de sıkıntılar yaşanacağı söyleniyor. bir yandan soma'yı, bir yandan ttk elemanlarının hazırladığı raporu öne süren hema istediklerini alabilmek için işçileri eyleme zorluyor. oysa aynı hema ortada soma ve ttk'nın raporu yokken ttk'dan düzenleme istemişti...
bir de uyarı yapayım. hema'nın yeni düzenleme sonrası artan işçi ücretleriyle ilgili hesap yaptığını söylemek kehanet değil. kendi sorununu çözdükten sonra yine de işçi çıkarma veya maliyetlerin bir bölümünü işçilere yönelik düzenlemelerle düşürmeye çalışacağı unutulmamalı. bunun ilk adımını attı; bugüne kadar 30 gün yeraltı ücreti alan makina bakım, elektrik atölyesi çalışanlarının bir kısmının durumu yeniden düzenlenecek. böylece bazı işçiler 30 gün yerine 15 gün yeraltı ücreti alacaklar. ileride bunun yeraltı işçilerini yerüstünde görevlendirme yoluyla yaygınlaşmayacağının garantisi var mı...? bu nedenle sendikanın da, hema'da çalışan madencilerin de işleriyle birlikte bugüne kadar kazanılmış hak olan haklarına da sahip çıkmaları gerekmektedir...
salim çalık
